Sedam i po decenija od početka gradnje Novog Beograda

Na levoj obali Save, pored kamena temeljca, u organizaciji Udruženja graditelja juče je obeleženo 75 godina od početka izgradnje Novog Beograda. Bivši komandiri omladinskih radnih brigada i brigadiri koji su 1948. godine dobrovoljno radili na isušivanju peskovitog i močvarnog terena, a zatim i na izgradnji prvih reprezentativnih zdanja novog dela glavnog grada tadašnje Jugoslavije, svake godine obeležavaju 11. april, Dan opštine Novi Beograd, i kako ističu – svoj dan.

U prvih nekoliko godina dobrovoljnih radnih akcija, između ostalog, izgrađeni su današnja Palata Srbija, naselje Paviljoni i Studentski grad.
Okupljenima se u ime graditelja obratio predstavnik Udruženja Zoran Matović i istakao da se nada da će na mestu kamena temeljca biti podignut spomenik graditeljima.

Gotovo 200.000 mladih, sa mnogo entuzijazma i vere u bolje i humanije društvo je ručno, pomoću ašova, lopata i drvenih kolica, izgradilo objekte s kojima se, kako je rekao, svaki učesnik te izgradnje i danas ponosi.

– Naše građevine stoje i danas jer ono što se srcem gradi, ne ruši se – naglasio je Matović.

Na zvaničnoj opštinskoj internet prezentaciji, prvi istorijski trag o naseljavanju teritorije sadašnjeg Novog Beograda vodi u vreme turske vladavine. Pominje se da je selo Bežanija postojalo 1512. godine, da se tada sastojalo od 32 domaćinstva, da bi se do 1810. njihov broj uvećao na 115. Posle odlaska Turaka, za vreme Austrougarske, na ovu teritoriju doseljavaju se i druge nacionalnosti ‒ Nemci, Mađari i Hrvati. Između dva rata, u susedstvu sela Bežanija nikli su Novo naselje i Staro sajmište.

Isti izvor navodi da je još 1923. bio izrađen prvi urbanistički plan koji je predviđao da se Beograd proširi i pređe na levu obalu Save. Uslovi nisu dozvoljavali da se ta ideja ostvari. Ipak, tri godine posle Drugog svetskog rata, 11. aprila 1948. godine, postavljen je kamen temeljac Novog Beograda, a ubrzo je počelo da se gradi naselje okruženo sa svih strana peskom i močvarnim tlom. Objekti su nicali jedni za drugim, a četiri godine kasnije osnovana je opština Novi Beograd.

Radilo se i danju i noću, bez tehnike – ručno je sejan pesak i mešan malter, a konjska zaprega je prenosila teži materijal. Pre početka gradnje, močvarno zemljište je nasipano peskom iz Save i Dunava da bi se izdiglo iznad plavnih rečnih i podzemnih voda. Na toj ledini nikla je moderna urbana celina.

Tagovi:

Pročitajte još: